Bài viết chia sẻ nguyên nhân chậm nói và cách dạy bé nhanh biết nói dễ nhất cho cha mẹ thực hiện.

Trẻ em luôn là lứa tuổi để học nhanh ngôn ngữ và hiệu quả rất tốt, trẻ có khả năng tiếp thu từ mới, cấu trúc, phát âm rất tốt. Tuy nhiên, vẫn có một số trẻ bị chậm nói so với bạn đồng trang lứa. Vậy bài viết bên dưới sẽ giúp mẹ tìm hiểu nguyên nhân chậm nói và chia sẻ cách dạy bé nhanh biết nói tại nhà.

Tại sao trẻ chậm nói?

Khi con đạt đến các mốc phát triển biết nói nhưng vẫn chưa nói hẳn nhiều cha mẹ sẽ rất lo lắng. Để có thể xác định được con có chậm nói hay không chúng ta phải biết được thời điểm con phát ra những từ ngữ đầu tiên như “baba”, hoặc “mama”.

Trẻ con thường được “thụ đắc ngôn ngữ” từ mẹ. Nghĩa là ngay từ lúc sinh ra đời, con luôn tiếp xúc với mẹ nhiều nhất, nên con sẽ bắt chước và lặp lại những gì mẹ dạy trong giai đoạn đầu đời. Người chăm sóc trẻ rây quan trọng trong giai đoạn này, vì ảnh hưởng trực tiếp đến việc trẻ nhanh nói hoặc chậm nói.

Thông thường, trong giai đoạn 10 – 14 tháng tuổi con trẻ sẽ bắt đầu bập bẹ những từ ngữ đầu tiên, sau đó sẽ là từ để con gọi người thân như ba và mẹ. Tiếp theo, khi chúng ta nói chuyện với con, con sẽ củng cố vốn từ vựng, rồi tăng lên số lượng khoảng 2 – 3 từ và ghép thành câu dài. Đến 3 tuổi, con hoàn toàn tự nói được tên mình, hát, đọc thơ và hiểu được nghĩa cơ bản trong lời nói của cha mẹ.

Xem thêm: Phương pháp dạy trẻ 2 tuổi tập nói nhanh chóng, hiệu quả

Nếu trẻ trên 3 tuổi nhưng hoàn toàn không nói từ nào thì cần phải được kiểm tra y tế để loại trừ các nguyên nhân như: vấn đề thính giác, bệnh lý của não bộ, bất thường ở dây thanh quản, một số vấn đề tâm lý – tâm thần như rối loạn phổ tự kỷ, rối loạn ngôn ngữ. Những vấn đề trên cần được phát hiện, can thiệp sớm để tránh ảnh hưởng xấu đến sự phát triển nhận thức, giao tiếp, ngôn ngữ, tương tác xã hội của trẻ.

Sau khi hiểu được các nguyên nhân khiến trẻ chậm nói, mẹ có thể áp dụng các cách dạy bé nhanh biết nói dễ dàng hơn.

Sự quan trọng của cách chơi kết hợp với việc dạy bé nhanh biết nói

Trước khi bé học nói, thì con đã tiếp nhận rất nhiều thông tin thông qua các giác quan khác. Trong lúc con ăn, chơi, ngủ, tắm, con đã hiểu hơn về cách thức hoạt động của cơ thể và các đồ vật thường ngày.

Chơi và quan sát là hoạt động chính của trẻ sơ sinh. Các con học được nhiều kỹ năng, khái niệm và thế giới xung quanh thông qua hai hoạt động trên.

Mặc dù nghe rất đơn giản nhưng đó chính là những trải nghiệm học tập tốt nhất của con. Trẻ đang học về kích thước, màu sắc, khái niệm, hình dạng, hành động. Đơn cử như lần đầu tiên tắm con sẽ khóc, nhưng sau nhiều lần trải nghiệm với việc tắm con sẽ chuyển việc sợ nước thành thích nghịch nước.

Chơi là cách tốt nhất, hiệu quả nhất để học. Vì thế việc học và chơi có sự hướng dẫn của người lớn là cách dạy bé nhanh biết nói hữu hiệu nhất.

10 cách dạy bé nhanh biết nói

Cách dạy bé nhanh biết nói tốt nhất là biến các hoạt động thường ngày thành kinh nghiệm học tập. Cha mẹ đừng lo lắng khi không thể hoàn toàn dạy hết tất cả cho con, vì rất nhiều kỹ năng được tiếp thu khi xuất hiện tự nhiên, nhanh và hiệu quả hơn. Dưới đây, chúng tôi sẽ chia sẻ 10 cách dạy bé nhanh biết nói đơn giản.

1.    Nói chuyện với bé nhiều hơn

Nói chuyện với con là cách dạy bé nhanh biết nói tốt nhất. Mẹ hãy sử dụng mọi cơ hội để con tiếp xúc ngôn ngữ, ngay cả khi con không phản hồi lại. Trong lúc thay tã, cho con ăn, giờ tắm hoặc nằm chơi mẹ hãy tận dụng để nói chuyện bình thường với con trẻ.

2.    Truyền đạt kinh nghiệm của cha mẹ

Âm thanh của cha mẹ không chỉ truyền đạt kiến thức cho con, mà còn là sự an ủi khi bạn đang bận việc mà không thể chơi cùng con. Hãy nói về các hoạt động của bạn trong ngày như việc bạn đang rửa bát, đang quét nhà, đang nấu cơm hoặc giặt quần áo. Hãy biến các hoạt động thường ngày trở thành kinh nghiệm học tập cho con bạn, đây là cách dạy bé nhanh biết nói tuyệt vời, vì thông qua đó bé bắt đầu nghe âm thanh giọng nói cha mẹ, nghe cuộc đối thoại và bồi dưỡng vốn từ vựng.

3.    Gắn tên cho đồ vật

Bất kể khi nào khi con đang ăn, đang chơi, hãy nói về những đồ vật trước mặt con hoặc thứ con đang cầm trên tay. Cách này giúp con gắn tên cho đồ vật con đang tiếp xúc. Nếu bạn đọc tên các loại thực phẩm, dụng cụ thường ngày con sử dụng con sẽ bắt đầu học được những từ vựng này rất sớm. Cách dạy bé nhanh biết nói này giúp con đình hình và gọi tên sự vật xung quanh chính xác.

4.    Hãy để trẻ lặp lại

Khi con biết tên các đồ vật, hãy khuyến khích con lặp lại điều đó cho bạn. Ban đầu, con sẽ nói không rõ, bạn cần phải lặp lại đúng để con học theo và ghi nhớ. Đây chính là một trong những cách dạy bé nhanh biết nói với khởi đầu tuyệt vời cho sự phát triển ngôn ngữ. Điều này nghĩa là con đang có khái niệm với các vật thể con đã biết tên, nhưng chưa thể tạo ra những âm thanh chính xác.

Đọc thêm các bài viết cùng chủ đề tại chuyên mục Kinh nghiệm.

5.    Sử dụng chủ đề trẻ yêu thích

Mẹ hãy xác định những gì con yêu thích và sử dụng đó làm lợi thế trong việc dạy con học. Mẹ sẽ gặp khó khăn nếu con thích xe hay ô tô nhưng lại bắt con ngồi xuống và học về động vật. Việc sử dụng những gì con yêu thích để dạy con học sẽ hiệu quả và bồi dưỡng sự hứng thú của con với việc học hơn rất nhiều.

6.    Bồi dưỡng sự yêu thích âm nhạc

Trẻ sơ sinh và trẻ đang tập đi rất thích những nhịp điệu vui nhộn, vì thế con có khả năng nghe và ghi nhớ nhịp điệu bài hát khá tốt.

Hãy thử hát và gắn những cử chỉ đơn giản cũng với các bài hát để con học theo như Con cò bé bé, Bà ơi bà,… Tạo tiếng nhạc để giúp con trở nên hào hứng và lặp theo lời bài hát, đây là cách dạy bé nhanh biết nói vui nhộn giúp con phát triển cả về âm nhạc lẫn ngôn ngữ. Nếu con bắt đầu với việc bắt chước các cử động thì các từ ngữ sớm thôi sẽ xuất hiện trong lần thứ hai, thứ ba mẹ hát.

7.    Sử dụng đồ chơi thông minh

Đồ chơi thông minh được khuyến nghị sử dụng cho con trẻ bởi chúng giúp trẻ phát triển trí tưởng tượng rất nhiều. Các đồ chơi xếp hình khối, cốc xếp giúp con thỏa sức sáng tạo, từ đó giúp con mô tả được ý tưởng của mình nhiều hơn. Khi bạn yêu cầu con mô tả ý tưởng, hoặc nói về mô hình con đang lắp ghép, trẻ sẽ phải sử dụng vốn từ của mình để nói lên suy nghĩ trong đầu.

Đây là cách dạy bé biết nói nhanh tốt nhất, khi con có thể mô tả được ý nghĩ của mình. Những trò chơi này tốt hơn nhiều so với việc để trẻ xem TV, hoặc xem video clip trên mạng.

8.    Khuyến khích trẻ phản hồi

Nghệ thuật khi chơi với con là khuyến khích trẻ phản hồi lại. Khi con đang học nói, tốc độ của con sẽ chậm hơn rất nhiều so với chúng ta, vì thế cha mẹ cần phải dành một khoảng thời gian và hỏi con cảm thấy thế nào khi chơi.

Nếu cha mẹ yêu cầu con lặp lại một âm thanh, từ ngữ hoặc đồ vật hoặc hỏi con câu hỏi, con sẽ cảm thấy thú vị hơn việc cha mẹ cứ nói liên tục mà không tương tác ngôn ngữ với con.

9.    Đọc sách cùng con

Sách là cách dạy bé nhanh biết nói tuyệt vời, qua đó con được bồi dưỡng ngôn ngữ và tri thức. Hãy tập cho con tình yêu và thói quen đọc sách từ nhỏ. Vì một trong những lợi ích lớn lao sách đem đến sớm cho con bạn là phát triển vốn từ vựng. Khi bạn đọc cho con nghe, chỉ các đồ vật trong sách cho con.

Tùy thuộc vào mức độ phát triển ngôn ngữ của con bạn, bạn có thể tự mình nói từ đó vài lần và yêu cầu con lặp lại như vậy. Hãy luôn cố gắng hỏi con đây là gì, đây là con gì mỗi khi cùng con đọc sách, chỉ cần một hai lần như thế con sẽ ghi nhớ rất tốt và nhanh từ ngữ mới.

10. Tâm huyết với câu trả lời cho con

Cha mẹ thường rất bận rộn với công việc và chăm sóc gia đình, nên luôn đáp ứng yêu cầu của con theo bản năng. Nhưng nếu bạn đáp ứng nhu cầu của con quá nhanh, con sẽ ít dùng lời nói để biểu thị điều chúng mong muốn. Vì thế, hãy dừng một khoảng thời gian để chờ con nói lên các yêu cầu, hoặc tạo ra các âm thanh tương tự như từ đó để biểu hiện điều mong muốn.

Bạn nên để con có các cử chỉ để giao tiếp, dù đó là tiếng càu nhàu, chỉ tay hoặc ra hiệu thì vẫn là ngôn ngữ biểu đạt của con. Con đang cố gắng giao tiếp để bạn có thể hiểu được nhu cầu và mong muốn của con.

Đứa trẻ nào cũng khác nhau về tốc độ phát triển, tuy nhiên nếu quá mốc phát triển lâu nhưng con vẫn chưa đạt được kỹ năng cần thiết. Ví dụ như 2,5 tuổi vẫn chưa thể nói được câu đơn 2 -3 từ thì cha mẹ nên đưa con đi khám để phát hiện sớm các nguy cơ tiềm ẩn chậm nói.

Cha mẹ đừng quá lo lắng nếu trẻ chậm đi, thì cũng có thể chậm nói hơn một chút vì chưa đạt mốc phát triển. Cha mẹ chỉ cần áp dụng các cách dạy bé nhanh biết nói trên để phát triển ngôn ngữ cho con.

Đọc thêm các bài viết thú vị khác tại đây.

Tags: #nuôi dạy trẻ thông minh sớm